Selecteer een pagina
Home » Ayurveda – welk type ben jij?

Ayurveda – welk type ben jij?

“Ayurveda” wint steeds meer aan populariteit. Het is een eeuwenoud Indisch gezondheidssysteem dat mateloos boeiend is. Want zodra je weet wat voor Ayurveda type je bent, gaat er een hele wereld voor je open…

Welk Ayurveda type ben jij? Kapha, Pitta of toch Vata?

Wat is Ayurveda?

Ayurveda is een eeuwenoude geneeswijze die zijn oorsprong vindt in het oude India. Het woord ‘Ayurveda’ is samengesteld uit twee termen uit het Sanskriet, namelijk: “Ayur” (leven) en “Veda” (kennis). Men kan Ayurveda dus vertalen als “kennis van het leven”.

Volgens de Ayurvedische filosofie is gezondheid het resultaat van een gebalanceerd leven waarin lichaam, geest en ziel in harmonie zijn met de omgeving. Het streeft naar het behoud van de gezondheid en het voorkomen van ziekten door middel van het in balans brengen van de ‘dosha’s’, de energiepatronen die in het lichaam aanwezig zijn.

De Ayurveda benadrukt ook het belang van een gezonde levensstijl, dieet, lichaamsbeweging, ademhalingsoefeningen, meditatie en gebruik van kruiden. Het gelooft dat het lichaam en de geest elkaar beïnvloeden, waarbij een onevenwichtige mentale toestand kan leiden tot gezondheidsongemakken.

Ayurveda omvat verschillende behandelingsmethoden zoals kruidengeneeskunde, massages, reinigingskuren, dieet- en voedingsadviezen, yoga, meditatie en aromatherapie. Het doel van deze behandelingen is om het evenwicht tussen de dosha’s te herstellen, toxines uit het lichaam te verwijderen en de energiecirculatie te bevorderen.

Meer weten over mediteren? Lees dan ons blog met 5 voordelen voor lichaam en geest.

De Ayurvedische elementen

In de Ayurveda wordt aangenomen dat alles in het universum uit vijf elementen bestaat:

  • Aakash (ruimte of ether)
  • Jala (water)
  • Prithvi (aarde)
  • Teja (vuur)
  • Vayu (lucht)

Een combinatie van deze elementen vormen unieke energiepatronen die bekend staan als de dosha’s;

  • Vata dosha
  • Kapha dosha
  • Pitta dosha

Volgens de Ayurveda bestaat iedereen uit een unieke verhouding van vata, kapha en pitta, waarbij vaak 1 of 2 van de dosha’s dominant zijn. Zo kan je voornamelijk pitta zijn, terwijl iemand anders misschien voornamelijk vata is. Jouw dominante dosha zou verantwoordelijk zijn voor jouw lichamelijke, mentale en emotionele gezondheid. De unieke verhouding tussen de dosha’s wordt ook wel constitutie of prakriti genoemd.

Hoe herken je jouw Ayurveda type?

De verhouding van de verschillende Dosha’s in jouw constitutie wordt bepaald op basis van fysieke, emotionele, mentale en gedragskenmerken. We bespreken ze hieronder:

De 3 dosha’s: Kapha, Pitta en Vata

Om terug te keren naar je natuurlijke staat, kijkt de Ayurveda eerst naar wat voor body/mind-type je bent én hoe deze verschillende dosha’s (Kapha, Pitta, Vata) in jouw lichaam en geest verdeeld zijn. Voor iedere dosha gelden andere adviezen op het gebied van lifestyle, voeding, beweging en ontspanning. Wanneer je verder leest zul je jezelf waarschijnlijk herkennen in één of twee types. De meeste mensen zijn namelijk een combinatie van twee dosha’s.

Ayurveda type 1: Kapha

Kapha’s zijn zorgzaam, invoelend, tevreden, liefdevol en vol vertrouwen en geduld. Deze dosha is goed geaard, nuchter en heeft vaak een voorliefde voor luxe en comfort. Kapha’s bieden hun vriendinnen een oprecht luisterend oor en staan altijd voor iedereen klaar. Ook in materiële zin zijn ze vrijgevend. Stressbestendig is een andere belangrijke eigenschap van dit body/mind-type. Kapha vrouwen hebben een zachte gladde huid, ronde vrouwelijke vormen en zijn vaak goed bedeeld. Als je tot dit type behoort ben je gemaakt om kinderen op de wereld te zetten.

Gezondheid
Een sterk gestel is typerend voor dit dosha-type net als een goed uithoudingsvermogen, maar dit betekent niet dat Kapha’s onkwetsbaar zijn. Overgewicht is vaak een probleem voor de Kapha-constitutie, want door een trage stofwisseling vliegen de kilo’s bij een verkeerd eetpatroon er zo aan. Als je een Kapha-constitutie hebt, dan worden de voedingstoffen uit jouw maaltijden goed door je lichaam opgenomen en kun je daardoor zelfs volstaan met slechts twee maaltijden per dag. Lichte, droge en verwarmende voeding is het beste. Denk aan toast, granen (geen tarwe) en bonen, gedroogd fruit als rozijnen en vijgen, geitenmelk en geitenkaas. Geen vette zuivel, noten, chocolade, koek en gebak, ook al zijn Kapha’s hier doorgaans gek op. Groenten als asperges, broccoli en witlof zijn goed en deze moeten het liefst gestoomd worden of bereid worden in zonnebloemolie. Om ’s ochtends op gang te komen, is een kop koffie een prima idee. De smaken scherp, bitter en wrang zijn balancerend voor Kapha. Kapha-kwalen zijn onder andere verkoudheid, bronchitis, een hoog cholesterol en een vette huid.

Sport en ontspanning
Kapha-vrouwen zijn meestal niet erg sportief, maar wat vaker aan sport doen is wel heel goed voor je als jij tot dit dosha-type behoort. Vooral wat zwaardere vormen van beweging zijn goed, zoals krachttraining, aerobics, joggen, klimmen en roeien. Ook een yogavorm met veel beweging past bij Kapha’s. Kapha-vrouwen hebben het meeste baat bij droge en wat stevigere vormen van massages.

Liefde en seksleven
Kapha’s zijn sensuele wezens en vaak ware godinnen in bed. Door veel en vooral lange vrijpartijen blijf je als Kapha-vrouw gezond en lekker in je vel zitten.

Valkuilen
Als Kapha heb je de neiging om dingen bij het oude te houden, dat is immers bekend en vertrouwd en daar hecht dit type veel waarde aan. Loslaten is niet de sterkste eigenschap van Kapha. Herken je jezelf in dit type probeer dan toch eens wat vaker je routines te doorbreken en gooi het over een andere boeg. Nieuwe prikkels opzoeken en uitdagingen aangaan houden het leven immers spannend!

Kapha

Kapha is gebaseerd op de elementen aarde en water. Het is de energie van stabiliteit, kracht en structuur en in ons lichaam betrokken bij de botten en spieren. De lente staat bekend als kapha-seizoen, omdat de natuur dan langzaam uit de winterslaap ontwaakt. Kenmerken van een overheersende kapha dosha zijn onder meer:

  • Stevige lichaamsbouw met sterke gewrichten en ronde lichaamsvormen
  • Gezond, vol haar
  • Traag met handelen of reageren
  • Kalm
  • Gemakkelijk in de omgang
  • Zorgzaam en liefdevol
  • Beweegt langzaam en doelgericht
  • Meestal conservatief

Mensen met deze dosha worden beschreven als sterk, stevig en zorgzaam. Ze staan erom bekend vaak een ondersteuning voor anderen te zijn. Kapha-dominante mensen raken zelden van streek, denken na voordat ze handelen en gaan op een langzame, doelgerichte manier door het leven.

Kapha in balans: empathisch, zorgzaam, betrouwbaar, geduldig, kalm, wijs, gelukkig, romantisch, sterk gestel, gezond immuunsysteem.

Kapha uit balans: gevoelig voor gewichtstoename, langzaam metabolisme, traag, slaperig, gevoelig voor luchtwegproblemen, hartaandoeningen, slijm en neerslachtigheid. Heeft regelmatig motivatie en aanmoediging nodig.

Tips voor het balanceren van kapha:

  • Regelmatige lichaamsbeweging
  • Een gezond dieet met de focus op lichte, droge, warme en bittere smaken en voedingsmiddelen
  • Vermijd zoete, bevroren of vette voedingsmiddelen
  • Warmte opzoeken (bijvoorbeeld door saunabezoek of warm voedsel te eten)
  • Een regelmatige slaaproutine

Ayurveda type 2: Pitta

Pitta’s zijn intens, gedreven, gepassioneerd, charmant, ze verlangen naar succes en hebben meestal geen gebrek aan zelfvertrouwen. Door hun moedig en besluitvaardig karakter gaan ze recht op hun doel af zonder zich door allerlei hersenspinsels te laten afremmen. En komt dit type obstakels tegen op haar pad dan ruimt ze die meteen uit de weg. Vaak hebben Pitta’s een goed analytisch verstand en een hoge intelligentie waardoor ze dol zijn op uitdagingen. In hun werk zijn ze meestal heel succesvol. Pitta’s hebben een goed geproportioneerde bouw en een opvallend sterke spijsvertering.

Gezondheid
Door de goede spijsvertering van de Pitta heeft dit type meestal een prima gezondheid en veel energie. De Pitta is gek op eten en kan honger hebben als een beer, maar komt voor haar veertigste verjaardag niet snel aan. Dit vurige type moet ondanks haar sterke spijsvertering wel op haar voeding letten. Vooral scherp, vet en gekruid eten, knoflook en ui werken als olie op het vuur en dan kan bij Pitta letterlijk en figuurlijk de vlam in de pan slaan, zowel lichamelijk als mentaal met prikkelbaarheid, boosheid tot agressie aan toe. Een verkoelend voedingspatroon brengt dit body/mind-type meer in balans. Denk aan veel groene en bittere bladgroenten zoals andijvie, spinazie, spruitjes en witlof en zoete vruchten, koude gerechten en drankjes. Liever geen rood vlees en alcohol met mate. De smaken zoet, bitter en wrang zijn goed voor Pitta. Typische Pitta kwalen zijn ontstekingen, verhoging, acne, brandend maagzuur en op mentaal vlak kunnen ze letterlijk opgebrand in de ziektewet belanden als gevolg van een burn-out.

Sport en ontspanning
Pitta’s hebben een voorkeur voor competitieve sporten omdat ze zo hun krachten kunnen meten met anderen. Verkoelende activiteiten zijn vaak een beter idee als deze dosha domineert. Zwemmen, zeilen, wintersporten en actieve vormen van yoga brengen de actieve Pitta meer tot rust. Periodiek een massage met kokosolie of lavendel doet een Pitta goed en brengt haar in balans.

Liefde en seksleven
Pitta vrouwen hebben een gemiddelde belangstelling voor seks. Voor hun gezondheid is het goed als ze een paar keer per week, maar niet per se elke dag, de liefde bedrijven.

Valkuilen
Af en toe een tandje minder kan echt geen kwaad voor deze dosha. De sterke persoonlijkheid van de Pitta kan, zeker als ze uit balans is, behoorlijk zaalvullend zijn. De getalenteerde Pitta kan zo overtuigd zijn van haar wereldbeeld dat ze niet door heeft dat anderen toch echt heel anders tegen de wereld aankijken. Ben jij een Pitta? Geef dan ook anderen de ruimte die ze verdienen anders heb je straks niemand meer om je succes mee te delen.

Pitta

De pitta dosha is gebaseerd op de elementen vuur en water en is verantwoordelijk voor transformatie en het metabolisme. De energie wordt vaak omschreven als heet, opvliegend, scherp, vloeibaar en mobiel. De zomer staat bekend als pitta-seizoen vanwege de zonnige, warme dagen.

Mensen met pitta hebben meestal een gemiddelde tot atletische bouw. Het zijn vaak sterke, gedreven leiders. Ze zijn zeer gemotiveerd, gepassioneerd, doelgericht en competitief. Toch kan hun soms agressieve, vasthoudende en koppige aard voor sommige mensen een uitdaging zijn.

Pitta in balans: intelligent, doelgericht, snelle leerling, onafhankelijk, ambitieus, natuurlijke leider, snelle stofwisseling, sterke spijsvertering, goede bloedsomloop, gezonde huid en haren.

Pitta uit balans: ongeduldig, snel in conflict, snel hongerig en hangry, gevoelig voor hoge temperaturen.

Tips voor het balanceren van pitta:  

  • Beperk gebruik van zout
  • Vermijd koffie, alcohol en tabak
  • Vermijd scherp en zuur eten, hete kruiden en sterk bewerkte producten
  • Eet verkoelend en liefst ongekruid
  • Eet je maaltijden in een rustige omgeving, zonder afleiding
  • Vermijd overmatig gebruik van olie
  • Focus op de balans tussen werk en privé en vermijd extreme hitte
 

Ayurveda type 3: Vata

Vata’s zijn beweeglijk, snel, enthousiast en idealistisch. Een Vata kan zowel uitgesproken introvert als extravert zijn. Vata’s houden van verandering en wisselen makkelijk van gedachten, kunnen snel iets in zich opnemen, maar vergeten doen ze het ook zo weer. Onder druk ervaart het Vata-type snel stress of angstgevoelens. Het zijn vaak creatieve en enthousiaste geesten die houden van reizen, praten, lachen en filosoferen. Het humeur van een Vata is net zo veranderlijk als het weer. Vata’s hebben een elegante lichte bouw, zijn vaak lang of juist aan de kleine kant, hebben vaak een droge huid en zijn eerder te licht dan te zwaar.

Gezondheid
Vata is het meest gevoelig van alles dosha’s, zowel lichamelijk als geestelijk. De prinses op de erwt is een spreekwoordelijk voorbeeld van een Vata-type! Aan het eind van de dag is deze dosha vaak uitgeput. Goed voor jezelf zorgen is voor dit body/mind-type daarom extra belangrijk. Geen maaltijden overslaan, zoveel mogelijk regelmaat inbouwen, en op vaste tijden, het liefst rond tien uur naar bed, is het allerbeste voor deze constitutie. Goed eten voor een Vata is bij voorkeur warm, vochtig en rijk aan natuurlijke oliën. Denk aan wat zwaardere voedzame etenswaren als kaas, boter, yoghurt op kamertemperatuur, voedzame soepen, zoete en zachte vruchten. Koude dranken zijn taboe! De smaken zoet, zuur en zout helpen Vata om meer geaard te zijn. Kwalen waar het Vata-type aan kan lijden zijn slapeloosheid, constipatie, een droge huid, angststoornissen, stress, verslavingen en artritis.

Sport en ontspanning
De fijnstoffelijke Vata moet zich uiteraard niet onderwerpen aan een Spartaans sportregime. Lichte vormen van beweging als ontspannende vormen van yoga, wandelen, dansen en fietsen zijn meer dan voldoende om de gezondheid op peil te houden. Regelmatig een massage met een verwarmende olie is zeer heilzaam voor Vata-types.

Seksleven
Vata’s hebben een wisselende belangstelling voor seks, vaak intens en kortdurend of helemaal niet. Het beste is daar tussen in. Niet te vaak (dat put teveel uit), maar van goede kwaliteit.

Valkuilen
Teveel en te gehaast dingen willen doen, onderweg even vlug wat eten zonder rustig te gaan zitten, op onregelmatige tijden werken, slapen en ontspannen, het is typisch Vata! Maar de adviezen van je (groot)moeder over Rust, Ritme en Reinheid zijn voor dit type uitgevonden en brengen je als opgejaagde Vata meer in contact met jezelf.

Vata

Vata is de energie van beweging en bestaat voornamelijk uit de elementen lucht en ether. Vata is in ons lichaam betrokken bij alles wat stroomt of beweegt. Denk bijvoorbeeld aan de bloedsomloop, ademhaling, celdeling, darmfunctie, emoties en denkprocessen. Vata wordt omschreven als koud, licht, droog, ruw, stromend en ruim. De herfst staat voor vata vanwege de koele, frisse dagen.

Kenmerken van een overheersende vata dosha zijn onder meer:

  • Slanke lichaamsbouw
  • Droge huid
  • Fijn haar
  • Energiek
  • Creatief
  • Flexibel
  • Gemakkelijk afgeleid
  • Denken buiten de gebaande paden
  • Humeur is sterk afhankelijk van het weer, de mensen om hen heen en het voedsel dat ze eten

Vata in balans: snelle leerling, zeer creatief, multitasker, goedhartig, flexibel, altijd in de weer.

Vata uit balans: vergeetachtig, angstig, onrustig, gemakkelijk overweldigd, gevoelig voor kou, moeite met slapen, onregelmatige eetlust en eetpatronen, vatbaar voor spijsverteringsproblemen, slechte bloedsomloop (koude handen en voeten).

Tips voor het balanceren van vata:  

  • Een dagelijkse routine
  • Stress beheersen door middel van meditatie, stilte en reflectie
  • Het lichaam warm houden door koud weer te vermijden en warm te eten en te drinken
  • Voldoende, kwalitatieve slaap
  • Vermijden van rauw, onverhit of droge voeding
  • Het gebruik van verwarmende kruiden en specerijen zoals kaneel, komijn, en kruidnagel

Nu je weet wat je dosha is, gaat er een Ayurvedische wereld voor je open!

Blog

Op zoek naar tips, inspiratie en kennis?